Rabobank werkt samen met KPN aan de volgende stap in de evolutie van mobile wallets

Contactloos- en mobiel betalen wint in Nederland steeds meer terrein. Begin vorig jaar lanceerde de Rabobank haar Rabo Wallet, een portemonnee voor op je smartphone. Later dat jaar maakte ING het voor al haar klanten met een Android-smartphone*) mogelijk om mobiel te betalen.

Vorige week kondigde de Rabobank een volgende stap aan in mobiel betalen. Tijdens een persbijeenkomst kondigde ze een samenwerking met KPN aan. Binnenkort kan iedere Rabobankklant met een KPN-abonnement en een geschikte NFC-smartphone gebruik maken van de Rabo Wallet. Een grotere groep klanten krijgt dus toegang tot mobiel betalen. Is het een small step in mobiel betalen of een giant leap?

Terug in de tijd

Terwijl ABN AMRO en ING begin vorig jaar druk waren met de introductie van contactloos betalen, lanceerde de Rabobank als eerste Nederlandse bank een mobile wallet. Ik zeg eerste bank, want telecomoperator Vodafone troefde begin 2014 de banken af met haar Smartpass. Voor zover ik kan beoordelen is de Vodafone Smartpass in Nederland geen succes. Waarom niet? Die vraag zal ik verderop in het artikel beantwoorden.

Toen de Rabobank de Rabo Wallet introduceerde kozen ze een oplossing waarbij het zogeheten secure element (SE) in de smartphone zat. De SE is niets anders dan een chip die zorgt voor veilige en betrouwbare opslag van de ‘mobiele’ bankpas op de smartphone. De SE beschermt de credentials van de gebruiker en zorgt ervoor dat de betaling in een veilige en betrouwbare omgeving plaatsvindt.

De Rabobank koos destijds voor het gebruik van een embedded secure element op de smartphone. Dit had als nadeel dat de Rabobank iedere smartphone met NFC, die ze geschikt wilde maken voor mobiel betalen, moest testen op veiligheid. Dit was omslachtig en beperkte ook de doelgroep tot enkel de eigenaren van een Samsung Galaxy S4, een Samsung Note en later de Samsung Galaxy S6 en de S6 Edge. “We zagen de bezwaren van deze keuze. Vandaar dat we contact zochten met KPN. We hebben destijds in Leiden (tijdens een pilot voor mobiel betalen, PS) goed met KPN samengewerkt en gaan dat nu weer doen,” vertelde Jeroen Verrijdt, directeur Betalen en Sparen van Rabobank, afgelopen week.

Lees ook: ‘Mobiel betalen met de Rabo Wallet, binnen een paar maanden kan het‘

Fors groter bereik

De Rabobank stapt af van haar eerder gemaakte keuze om een het secure element in de smartphone te gebruiken. Ze kiest nu voor een secure element op de SIM-kaart van KPN. Door de samenwerking met KPN kunnen alle Rabobank-klanten met een NFC-geschikte Android smartphone (Android 4.4 of hoger, m.u.v. de Google Nexus) én een KPN-abonnement binnenkort mobiel betalen.

Jasper Snijder, Directeur New Business bij KPN, is zeer verheugd met de samenwerking. “Voor wie wil zou de smartphone op termijn de inhoud van de portemonnee en de sleutelbos kunnen vervangen. Gemak en veiligheid staan daarbij voorop. KPN speelt met de nieuwe NFC SIM-kaart in op deze trend en is dan ook verheugd samen met Rabobank het gemak van veilig en snel mobiel betalen via NFC technologie aan onze gezamenlijke klanten te kunnen aanbieden.” KPN voorziet haar nieuwe klanten van een nieuwe NFC SIM-kaart en bestaande klanten kunnen er één aanvragen. Hoewel de naam van de SIM anders doet vermoeden, zit er geen NFC-chip op deze SIM-kaart. Het is een speciale SIMp-kaart die de NFC-technologie ondersteunt.

“Door de samenwerking met KPN kan de Rabobank een fors grotere groep klanten gebruik laten maken van de Rabo Wallet. Dat past bij onze ambitie om de Rabo Wallet zo snel mogelijk voor zoveel mogelijk klanten beschikbaar te stellen”, zegt Elze Vonk, hoofd Financieren, Betalen en Verzekeren bij de Rabobank.

Tijdens de persbijeenkomst wilde Elze Vonk de vraag ‘hoeveel KPN-klanten zijn ook Rabobank-klant?’ niet beantwoorden. Laat ik zelf een voorzichtige schatting maken. KPN verwacht dat er eind 2017 circa 4 miljoen NFC SIM-kaarten in omloop zijn. Een voorzichtige schatting, met het marktaandeel van de Rabobank en geschikte Android smartphones in het achterhoofd, leert dat er minimaal 500.000 Rabobank-klanten, als ze beschikken over een NFC SIM-kaart, gebruik kunnen maken van de Rabo Wallet. Dat is beduidend meer dan de circa 10.ooo klanten die de Rabo Wallet nu gebruiken.

ING is iets minder geheimzinnig. Desgevraagd laat Jeroen Losekoot, Manager Marketing Internet & Mobiel bij ING weten dat de Mobiel Betalen App ruim 50.000 keer is gedownload in Google Play. De app voor Android, die gebruik maakt van de Host Card Emulation-oplossing (HCE), is nu 6 weken live. Ongeveer 600.000 ING Mobiel Bankieren klanten hebben een geschikt toestel met Android 4.4 & NFC.

Lees ook: ‘ING pilot is opmaat naar grootschalige introductie van mobiel betalen‘

Rabo Wallet, meer dan alleen mobiel betalen

Eerder concludeerde ik nog op [finno] dat ING met haar keuze voor de HCE-oplossing de meest schaalbare oplossing heeft en mobiel betalen beschikbaar kan maken voor een zo groot mogelijke groep klanten. Dat was voordat de Rabobank de samenwerking met KPN aanging. De Rabobank is echter verder in haar stappen om de portemonnee met al zijn pasjes en loyaliteitskaarten daadwerkelijk te vervangen.

Met de Rabo Wallet kan je naast betalen, je saldo checken, klantenkaarten opslaan, aanbiedingen ontvangen, kortingen uit bijvoorbeeld folders opslaan en ledenpassen/abonnementen opslaan. Het is te verwachten dat de Rabobank steeds meer functies van haar dochteronderneming MyOrder toevoegt. Deze maand is ook mobiel parkeren toegevoegd aan de Rabo Wallet (powered by MyOrder). Zoals uit onderstaand overzicht blijkt betalen de klanten van de Rabobank hun parkeerkosten graag met hun mobiel.

Klik op afbeelding voor vergroting. 

Samen met KPN kan de Rabobank haar ambitie om de portemonnee te vervangen nog beter verwezenlijken. De nieuwe NFC SIM-kaart van KPN maakt het ook mogelijk om tientallen denkbare betaal-, toegangs- en identificatietoepassingen veilig op de SIM-kaart op te slaan. KPN neemt ook deel aan een proef met Smart-OV, waarbij reizigers het gemak kunnen ervaren van in- en uitchecken met hun smartphone in het openbaar vervoer.

Apple doet niet mee

De Rabo Wallet in combinatie met de NFC SIM-kaart is alleen geschikt voor Android-smartphones. Zowel bij ING als de Rabobank kunnen iPhone-gebruikers nog niet mobiel betalen. Dit ligt niet aan de banken, maar aan Apple. De elektronica gigant uit Cupertino biedt developers via de Software Developers Kit (SDK) nog geen toegang tot de NFC-chip in de iPhone. De NFC-chip in de iPhone wordt enkel en alleen gebruikt door Apple’s eigen betaaldienst Apple Pay. Hopelijk gaat Apple de NFC-chip net als Touch ID binnen afzienbare tijd openstellen voor developers.

Sowieso houdt de Rabobank alle opties open. “We hebben in eerste instantie gekozen voor een samenwerking met KPN, omdat we daarmee een groter marktbereik hebben en zij een goede oplossing hebben. Een vervolgstap is HCE”, aldus Jeroen Verrijdt.

Deze vervolgstap heeft de Rabobank ook weergegeven in onderstaande overzicht. De bank denkt nu al na over de volgende stap in de evolutie van mobiel betalen. Bij de HCE-oplossing bevindt het secure-element zich in de cloud. Dit is de oplossing waarvoor ING al eerder koos.

Klik op afbeelding voor vergroting.

De kritische succesfactoren voor een mobile wallet

Nu zowel ING en de Rabobank mobiel betalen in Nederland mogelijk maken, reist de vraag welke oplossing het beste is. Met het stellen van deze vraag zet je eigenlijk een secure element op de smartphone af tegen een cloud-based oplossing (HCE). De één is niet per definitie beter dan de ander. Beiden mogen als veilig worden beschouwd. De combinatie van beiden, dus de combinatie van een secure element op de smartphone en cloud-based technology, is waarschijnlijk de beste oplossing. En voor die oplossing heeft Apple gekozen: best of both worlds.

Het succes van de mobile wallet hangt in mindere mate af van de gekozen technologie, maar wel van een reeks kritische succesfactoren. Hieronder een opsomming.

Eenvoudige ‘user onboarding’

Maak het voor de klant zo eenvoudig mogelijk om de van mobiel betalen gebruik te maken. ING mobiel betalen is redelijk eenvoudig te installeren. Het onboarding proces bij de Rabo is complexer. Vergelijk beiden methodes zelf door deze video’s te bekijken: video Rabobank ‘Rabo Wallet instructies‘ en video ING ‘Mobiel betalen: zo werkt het‘.

Eerder zei Jeroen Losekoot van ING tegen [finno]: “We hebben een seamless journey gecreëerd, waarbij een klant die in de rij staat bij de kassa en er achter komt dat hij zijn portemonnee is vergeten, maar wel zijn smartphone bij zich heeft, ter plekke de mobiel betalen app kan installeren en meteen gebruiken.”

Beschikbaarheid voor iedereen

Als je mobiel betalen introduceert, wil je natuurlijk dat zoveel mogelijk klanten gebruik kunnen maken van deze snellere manier van betalen. ING sluit met haar oplossing niemand uit. Iedereen met een Android NFC-smartphone kan mobiel betalen. Dat iPhone gebruikers ten aanzien van mobiel betalen late adopters worden ligt niet aan de ING, maar aan Apple. De Rabobank biedt alleen klanten met een Android NFC-smartphone én een KPN-abonnement de mogelijkheid van mobiel betalen. Hopelijk gaat de Rabobank ook de samenwerking aan met Vodafone en T-Mobile (inclusief alle submerken), zodat er geen klanten worden ‘gediscrimineerd’.

Vervang de portemonnee

Het liefst zou ik mijn portemonnee thuislaten. Bij ING kan ik vooralsnog alleen mobiel betalen en heb ik nog steeds een dikke portemonnee met allerlei passen. De Rabobank is met haar Rabo Wallet aardig op weg om de portemonnee te vervangen en zal door de verdere integratie met MyOrder de winkelbeleving kunnen verbeteren.

Mocht je in de toekomst je portemonnee thuis willen laten, dan moet je mobile wallet het wel altijd doen. ING Mobiel Betalen is niet te gebruiken als de batterij van je smartphone leeg is. De Rabo Wallet is dankzij de NFC SIM-kaart ook te gebruiken voor bedragen beneden de € 25 als je batterij aan het eind van de dag leeg is.

Realtime transacties

Essentieel voor het welslagen van mobiel betalen is de realtime verwerking van transacties. Ook uit onderzoek van de Rabobank blijkt dat 52% van de ondervraagden rechtstreeks wil betalen via de bankrekening. Slechts 11% heeft een voorkeur voor pre-paid. Pre-paid wallets, zoals MyOrder en de Vodafone Smartpass zullen waarschijnlijk een kleinere doelgroep aanspreken en dus minder succesvol zijn. Dat je bij MyOrder je zogeheten Smartwallet automatisch kan opwaarderen, verzacht het leed een beetje.

Lees ook: ‘Mobiel betalen maakt een opmars, welke financiële instelling heeft de beste kaarten?‘

Wat vindt [finno]?

De Rabobank heeft de juiste stap gezet in de evolutie van mobiel betalen. De samenwerking met KPN zorgt ervoor dat ze haar ambitie – de portemonnee overbodig maken – beter kan realiseren. Het is jammer dat de Rabo Wallet vooralsnog alleen te gebruiken is door klanten met een KPN-abonnement. Als fervent iPhone gebruiker en ongewild Vodafoneklant (via werkgever) zal ik nog even geduld moeten hebben voordat ik de voordelen van mobiel betalen kan ervaren. Betalen met mijn Vodafone Smartpass sticker op mijn iPhone in combinatie met een pre-paid Visa V-Pay card vind ik geen oplossing.

Voorlopig houd ik het bij contactloos betalen met mijn bankpas, staan mijn loyaliteitskaarten in de Stocard app en heb ik mijn portemonnee gereduceerd tot een klein setje passen in mijn Secrid Miniwallet. Ik heb een small step gemaakt. Het is nu wachten op de giant leap.

*) Vanaf Android-versie KitKat (Android 4.4)