De toekomst van mobiel betalen (2)

In mijn eerdere artikel over mobiel betalen schetste ik al het succes van mobiel betalen in Azië. In dit artikel neem ik jullie aan de hand langs een aantal initiatieven in Azië. Allereerst iets meer over de toegepaste technologie in Azië.

Mobiele betalingen in Azië zijn doorgaans gebaseerd op twee technologieën:  Near Field Communication (NFC) of Short Message Service (SMS). Bij NFC worden mobiele telefoons, die zijn uitgerust met NFC-technologie, gekoppeld aan een bankrekening. Er wordt met de telefoon een betaling geïnitieerd, die direct wordt afgeschreven. NFC-telefoons kunnen ook als virtuele portemonnee gebruikt worden (e-wallet). Bij SMS-betalen worden betalingen geïnitieerd door het versturen van een SMS-bericht en een authenticatiecode.

Contactloos betalen in Azië komt in twee vormen voor. Passen vergelijkbaar met onze OV-chipkaart worden niet alleen gebruikt voor het betalen van openbaar vervoer, maar hebben ook een e-wallet functie voor het doen van andere betalingen. Daarnaast zijn er de reguliere bankpassen en creditcards die met NFC-technologie zijn uitgerust.

De initiatieven in Azië m.b.t. mobiel- en contactloos betalen zijn te plotten in een matrix, waarbij combinaties gemaakt worden tussen enerzijds uitvoerders als banken en andere service providers (bijvoorbeeld telefoonmaatschappijen) met anderzijds het medium voor geldopslag zijnde een bankrekening of andersoortige rekening (e-wallet, telefoonrekening). Ik zal een praktijkvoorbeeld geven per kwadrant van de matrix.

Een succesvol initiatief waarbij geen bank betrokken is, is NTT DoCoMo’s Osaifu-Keitai. We kennen NTT-DoCoMo nog van i-mode, een vorm van mobiel internetten die eind vorige eeuw nog door KPN werd geadopteerd. KPN is hier in 2007 mee gestopt.  Als gebruiker van Osaifu-Keitai zwaai je met je mobiel langs een terminal en wordt contactloos een betaling geïnitieerd die van je e-wallet of bankrekening wordt afgeschreven. Meer dan 28 miljoen gebruikers kunnen bij ruim 600.000 duizend winkels betalen. Daarmee is Osaifu-Keitai de erkende marktleider voor mobiel betalen in Japan. De gebruikers erkennen het gemak van deze makkelijke en snelle betaalmethode t.o.v. allerlei betalingen met cards.

In India heeft Paymate een samenwerking gezocht met een aantal banken om mobiel betalen per SMS mogelijk te maken. Het transactieplatform kan gekoppeld worden aan een bankrekening, een creditcard of een prepaid rekening. De gebruiker kan met zijn mobiele telefoon na het intoetsen van een PIN rekeningen betalen, in winkels betalen en online shoppen. Ruim 15.000 ‘merchants’ zijn op het platform aangesloten. Meer dan 250 miljoen mensen betalen inmiddels via dit platform. Per maand komen er net zoveel gebruikers bij als er Nederlanders zijn. Het transactieplatform compenseert het gebrek aan lokale banken. Mensen met een baan in de stad kunnen eenvoudig geld overmaken naar hun familie op het platteland. Vroeger was dit niet mogelijk.

Visa payWave zijn contactloze credit- en/of debitcards die door banken worden uitgegeven. Met cards kan contactloos (NFC), maar ook conventioneel worden betaald. Inmiddels maken meer dan 26 banken in Maleisië, Korea, Singapore, Hong Kong en Taiwan gebruik. De cards zijn eenvoudig in gebruik, maar het gebruik is niet kosteloos. Acceptanten moeten investeren in special terminals en er moet een commissie over de omzet afgedragen worden. Dit kan uiteraard doorberekend worden aan de consumenten. Door het toepassen van loyaliteitsprogramma’s kan het gebruik worden gestimuleerd. Visa payWave is sinds 2007 ook in Nederland te gebruiken.

Er is een veelheid aan initiatieven m.b.t. mobiel- of contactloos betalen in Azie. Het ontbreken van de ‘Wet van de remmende voorsprong’ en de immense markt rechtvaardigen meerdere innovatieve betaalplatformen naast elkaar. Met het zicht op een paar honderd miljoen potentiële klant kun je meer en eenvoudiger investeren in deze innovatie. Omdat we in Nederland ons betalingsverkeer goed op orde hebben is het bijna niet te rechtvaardigen om fors te investeren in een  nieuw platform voor een relatief kleine doelgroep (max. 16 miljoen gebruikers). Het is verstandiger om op Europees niveau samen te werken of aan te sluiten bij bestaande initiatieven van bijvoorbeeld creditcardmaatschappijen. Waarbij vooral goed nagedacht moet worden over de ‘value added services’. Ik refereerde hier al aan in het eerder verschenen artikel ‘De toekomst van mobiel betalen (1)‘.

Wil je meer weten over initiatieven m.b.t. mobiel- en contactloos betalen in Azië, dan kan ik je aanbevelen dit rapport van o.a. Capgemini en de EFMA te lezen. De inhoud van dit artikel is gebaseerd op dit rapport.