Gebrek aan innovatie zal groei banken beperken

Gartner voorspelt dat de helft van de banken in 2013 nog steeds geen formeel innovatieprogramma en bijbehorend budget zal hebben. Het onderzoeksbureau voorziet dat banken hierdoor ernstig beperkt zullen worden in hun groei. Deze voorspelling is er één in een reeks van voorspellingen die Gartner doet voor verschillende bancaire diensten. In dit artikel geef ik jullie een aantal van de voorspellingen.

Voorspelling 1: In 2013 zal de helft van de banken nog steeds geen formeel innovatieprogramma en bijbehorend budget hebben. Ik val wellicht in herhaling, maar de herhaling benadrukt wel de ernst van deze voorspelling. Door alle perikelen in de financiële sector is innovatie nog meer naar de achtergrond verdwenen. Nu had innovatie over het algemeen al geen prioriteit bij financiële instellingen, omdat ze over het algemeen een bestendig business model hebben. Om met de woorden van de Eric von Hippel van de MIT Sloan School of Management te spreken:  “er is geen noodzaak voor innovatie vanwege de grote hoeveelheid laaghangende fruit”. Deze woorden sprak hij overigens al lang voor de crisis uit.

Gartner signaleert dat niet-bancaire concurrenten, zoals retailers, online-bedrijven en telecommunicatiebedrijven zich steeds meer op de markten van de financiële sector gaat begeven. Het zijn de niet-bancaire ondernemingen, die het voortouw nemen in betere service naar klanten en met hun financiële diensten de gevestigde orde de loef afsteken. Een nieuw Nederlands voorbeeld van zo’n initiatief is Brand New Day (pensioenen, verzekeren en beleggen) van de oprichters van Binck. Ze zetten zich ook duidelijk af van de gevestigde orde.  Zoals ook al uit eerdere artikelen op dit blog blijkt, komt veel van de innovatie in de financiële sector niet van de grote conventionele banken en verzekeringsmaatschappijen.

Voorspelling 2: In 2013 zal het bedrag aan P2P-leningen met 66% gestegen zijn tot zo’n 5 miljard dollar. Volgens Gartner zijn banken momenteel meer geïnteresseerd in de herkapitalisatie van hun balans dan in het verstrekken van krediet. De groei in P2P-leningen zal gestimuleerd worden door het streven van beleggers naar hogere rendementen en de ‘credit crunch’ waar consumenten en ondernemingen mee te maken krijgen. Gartner adviseert de bancaire sector om samenwerking te zoeken met bestaande aanbieders van P2P-lening. Het opbouwen van een eigen P2P-netwerk wordt afgeraden.

Voorspelling 3: In 2013 zal 75% van de Noord-Amerikaanse en West-Europese banken 10% van haar traditionele kantoren sluiten. Banken zijn voortdurend bezig om hun ‘cost-income’-ratio te verbeteren. Een ingreep in de uitgebreide netwerken van kantoren is een middel om dit te realiseren. Gartner voorziet een verschuiving naar minder lokale kantoren, meer franchise-vestigingen, kantoren die gedeeld worden met andere huurders en virtuele kantoren. De SNS Bank biedt al mogelijkheden voor franchise-vestigingen. De ING stopte in 2007 juist met haar franchiseplannen. T.a.v. het virtuele kantoor maakt de Rabobank forse vorderingen. Al eerder schreef ik over de virtuele kantoren van de Rabobank. Sinds kort voegen ze daar een variant aan toe. In een vernieuwd kantoor in Lochem wordt je welkom geheten door een personeelslid dat via een videoscherm tot je praat en je van informatie en advies voorziet.

Voor hoogwaardige dienstverlening zullen banken volgens Gartner eigen kantoren aanhouden, voor minder hoogwaardige dienstverlening zullen banken gebruik maken van kantoren die ze delen met andere huurders. Als voorbeeld geeft Gartner dat bijvoorbeeld winkeliers hun geld kunnen afstorten bij een vestiging, die gedeeld wordt door meerdere banken.

Voorspelling 4: Tot 2013 zal 75% van de banken niet in staat zijn om systematische, baanbrekende technologieën te identificeren en exploiteren. Banken zullen in toenemende mate geconfronteerd worden met concurrenten, die met innovatieve producten en diensten komen voor markten die door banken voor lange tijd als onrendabel werden beschouwd. De lange termijn winnaars zijn die ondernemingen die sneller, beter en goedkoper kunnen innoveren dan hun concurrenten. Financiële instellingen zullen systematische methodes moeten ontwikkelen om ontwrichtende innovatieve technologieën (disruptive technologies) te ontdekken en trends te signaleren. Het zal vooral de technologie zijn – meer dan producten of diensten – die zorgt voor een duurzaam concurrentievoordeel.

Tot slot nog een belangrijke beschouwing van Gartner. Financiële instellingen moeten in deze crisistijd verder kijken dan het blussen van branden. Ze moeten plannen maken voor de periode na het herstel en de ‘nieuwe wereld’ die daarna ontstaat. Mochten ze daar nu onvoldoende rekening mee houden, dan kunnen onvoldoende concurreren en zullen ze een achterstand oplopen ten opzichte van de meer toekomstgerichte rivalen.