ABN AMRO doet proef met crowdfunding: eerst zaaien, dan oogsten?

Medio 2010 kondigde ik op [finno] al aan dat ABN AMRO naar verwachting in het najaar van 2010 ging starten met een crowdfundingplatform. Ruim twee jaar later is het eindelijk zover. Een paar weken geleden ging het langverwachte crowdfundingplatform van ABN AMRO van start. In het persbericht staat duidelijk dat het om een pilot gaat.

ABN AMRO is voor zover ik weet de eerste bank wereldwijd die een crowdfundingplatform begint. [finno] had een interview met Arthur van de Graaf van Seeds, het crowdfundingplatform van ABN AMRO.

Eerste bank met crowdfundingplatform

Seeds is niet het enige crowdfundingplatform in Nederland, maar wel de eerste die vanuit een bank is opgezet. Net als bij andere crowdfunding- platformen voor ondernemingen worden ondernemers en investeerders bij elkaar gebracht. In onderstaande video een uitleg over Seeds.

Ondernemers met een goed businessplan krijgen toegang tot investeerders die met beperkte bedragen kunnen investeren. De investering bestaat niet uit een lening. Ook krijgt de investeerder, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het crowdfundingplatform Symbid, geen aandelen in de onderneming.

Meer dan financieel rendement

Arthur van de Graaf, CEO bij Seeds, legt uit waarom de investering niet uit een lening of aandelen bestaat: “In een vroeg stadium hebben we alle bestaande mogelijkheden van tafel geveegd en zijn we in gesprek gegaan met veel ondernemers, (potentiële) investeerders en experts op veel gebieden. We hebben geïnventariseerd wat belangrijk werd gevonden en op basis daarvan een wensenlijst opgesteld. Deze lijst hebben we vervolgens wederom getoetst. Er is geen sprake van een lening, zo is er geen vaste looptijd en wordt de hoofdsom niet terugbetaald. Er is ook geen sprake van een aandeel/verhandelbaar effect en er is geen sprake van formele zeggenschap/eigendomsrecht o.i.d.”

Geen lening, geen aandelen. Hoe wordt de investeerder dan beloond?  “Wat de investeerder krijgt is een investeringsovereenkomst op basis waarvan recht kan ontstaan op een uitkering wanneer de ondernemer bepaalde omzetgrenzen behaalt. Wanneer er een hogere omzetgrens wordt behaald, vindt er een hogere uitkering plaats. Maximaal krijgt een investeerder 150% van zijn investering uitgekeerd over een periode van maximaal 10 jaar. Het effectieve rendement is dus afhankelijk van de snelheid en de mate waarin de ondernemer zijn doelstelling realiseert. Hier staat tegenover dat wanneer de ondernemer hier slechts gedeeltelijk of niet in slaagt de investeerder een lager rendement haalt of zelfs zijn of haar gehele investering kwijt is.”

Naast de mogelijk financiële beloning kan een investeerder ook extra’s krijgen in de vorm van bijvoorbeeld producten en diensten van de onderneming, zoals we dat ook zo goed kennen van het Amerikaanse Kickstarter.

Geduld is een schone zaak

[finno] volgt Seeds al enige tijd. In mei 2010 werd er al een bijeenkomst georganiseerd in het ABN AMRO Dialogues House over crowdfunding en het crowdfundingplatform van ABN AMRO in de dop (zie artikelen hier en hier). Daarna schreef Gijsbert Koren nog een artikel over de vergelijking tussen Seeds en Symbid naar aanleiding van presentaties van deze platformen tijdens Emerce eFinancials 2011.

Een paar jaar is ABN AMRO dus bezig geweest om het crowdfundingplatform gelanceerd te krijgen. Op de vraag waarom het zolang heeft geduurd antwoordt Arthur: “We hebben altijd gezegd dat de kwaliteit belangrijker is dan de snelheid waarmee we Seeds naar de markt wilden brengen. We hebben doorlopend overleg gevoerd met zowel toezichthouders, juristen, overheid en andere instanties. Dat crowdfunding relatief nieuw is en dat wij een nieuw product hebben ontwikkeld, heeft er wel voor gezorgd dat we zowel intern (red.: binnen ABN AMRO) als extern meer moesten uitleggen. Daarnaast zijn wij van mening dat we zorgvuldig met de belangen van zowel ondernemers als investeerders moeten omgaan. Seeds kan, wanneer we er goed voor zorgen, uitgroeien tot een succes waarvan wij samen met ondernemers, investeerders en maatschappij de vruchten kunnen plukken”.

Waarom stapt een bank in crowdfunding?

Wat mij betreft past crowdfunding prima in de financieringsmix, die de bank biedt. Naast traditionele financiering en bijvoorbeeld ABN AMRO Informal Investment Services en ABN AMRO Participaties, bieden ze nu ook crowdfunding. Volgens Arthur past crowdfunding bij de traditionele rol van de bank om mensen met geld samen te brengen met mensen die geld nodig hebben.

Je moet crowdfunding niet als vervanging van traditionele financiering zien, maar als aanvulling op bancaire financiering. Investeringen via Seeds zijn weliswaar geen equity, maar hebben wel dezelfde risico-eigenschappen als equity. Gaat het niet goed met het bedrijf waarin je investeert, dan ben je je geld kwijt, net als bij aandelenbeleggingen. De suggestie die in een artikel in het FD werd gewekt dat de bank het risico bij de investerende klant legt is onjuist. Crowdfunding vult het gat (de equity gap) tussen familie en vrienden en informal investors (zie ook dit artikel). Het is geschikt voor de financiering van projecten die te risicovol zijn of voor vernieuwende projecten waarvan de bank het risico onvoldoende kan inschatten. Daarnaast is het geschikt voor ondernemingen waarbij de ondernemer onvoldoende eigen vermogen kan inbrengen en zekerheden kan bieden, waardoor bancaire financiering onmogelijk is.

Combinatie crowdfunding en bancaire financiering

Wat mij betreft liggen er in de toekomst mooie mogelijkheden voor het combineren van crowdfunding en bancaire financiering. Stel je de situatie voor waarbij de onderneming te weinig eigen vermogen heeft om in aanmerking te komen voor bancaire financiering. Stel je ook voor dat de bank moeite heeft met het inschatten van de haalbaarheid van de plannen van de onderneming.

Via een crowdfundingplatform zou de onderneming kapitaal kunnen ophalen dat als eigen vermogen gezien kan worden. Het platform zou eveneens gebruikt kunnen worden als eerste risicotoets voor een bank. Uiteraard hanteert een bank zijn eigen manieren voor het toetsen van risico, maar het kan interessant zijn de mening (investeringgezindheid) van investeerders mee te nemen in de risico-inschatting. Immers, als veel mensen (incl. experts) geloven in het idee van de ondernemer en bereid zijn te investeren, dan zal het wel een goed idee zijn.

Stel de ondernemer slaagt erin voldoende kapitaal op te halen, dan zou de bank vervolgens de benodigde bancaire financiering kunnen verstrekken. Uiteraard moet de ondernemer wel de juiste kwaliteiten hebben om de plannen te realiseren (‘eerst de vent, dan de tent’). Op deze manier vullen crowdfunding en bancaire financiering elkaar prima aan.

Ook Arthur gelooft in combinaties tussen traditionele partijen en crowdfunding. “We geloven in een goede samenwerking tussen de verschillende spelers, zowel banken als andere grotere investeringspartijen. In het ene geval kan een traditionele partij leading zijn, in het andere geval kan de traditionele partij zorgen voor eventuele aanvulling en/of vervolgfinanciering. Overigens beoordelen wij de ondernemers niet op de traditionele wijze er is geen sprake van enige rating dan wel kredietbeoordeling vanuit Seeds.”

Wanneer is de pilot succesvol?

Seeds is zelf ook een startup, echter een startup die zich in een korte tijd moet bewijzen. De crowdfunding van de vijf ondernemers maakt deel uit van het onderzoek dat ABN AMRO / Dialogues Incubator doet naar crowdfunding. Op de vraag wanneer de pilot geslaagd is antwoorde Arthur: “Sowieso is er sprake van een succesvolle pilot wanneer onze ondernemers, Greenjoy,Yummm! Concepts, GreenGraffiti®, We Beat The Mountain en On the Ground Reporter en de investeerders tevreden zijn. ”

“De pilot is in principe afgelopen wanneer we zowel de pre-crowdfunding fase, de crowdfundingfase en de post-crowdfunding fase goed zijn vormgegeven”, vervolgt Arthur (zie ook dit artikel). “Het gaat er in de eerste fase bijvoorbeeld om het proces van selecteren van de ondernemers en de mogelijke rol die de crowd hierbij kan/moet spelen en de voorbereiding die de ondernemer moet treffen om de campagne succesvol te starten en voeren.”

“Daarbij hebben we de ondernemers niet op traditionele wijze geselecteerd”, benadrukt Arthur. “Wanneer de ondernemers zich in een vroege fase investeerders vinden kan een ‘proof of concept’ gerealiseerd worden. Enerzijds kan hiermee aangetoond worden dat het product of de dienst in een bepaalde behoefte voorziet anderzijds wordt zo aangetoond dat een ondernemer in staat is om zijn product of dienst te verkopen, hij weet zijn community te bereiken en activeren. Wij geven geen investeringsadvies.”

“De pilot bestaat onder andere uit een funding periode van 4 maanden voor de eerste 5 ondernemers. Daarna zullen we onder andere de post-crowdfunding fase bestuderen, dit zullen wij sowieso voor een langere periode doen. Streven is uiteraard om op te schalen en door te gaan, maar wel onder de voorwaarden dat de ondernemer toegevoegde waarde van crowdfunding ervaart en aansluiting wordt gevonden bij de behoeften/motivatie van investeerders nu en op termijn.”

Heilig geloof

Ik geloof er heilig in dat crowdfunding in Nederland en hopelijk ook Seeds een succes wordt. Daarbij zie ik crowdfunding niet alleen als financieringsmogelijkheid, maar vooral ook als marketingtool voor de ondernemer.

Ook Arthur heeft er vertrouwen in: “Ik ben altijd positief en zal er samen met collega’s en ondernemers alles aan doen om succesvol te zijn. We zullen onder andere zien welke activiteiten resultaat hebben en welke niet. We hopen in ieder geval een steeds grotere groep betrokken investeerders te vinden.”

Arthur heeft met zijn team gezaaid. Ik hoop dat de ondernemers en investeerders binnenkort mogen oogsten.